Gorham's Rangers - powstanie i historia cz. 1

     Jedna z najsłynniejszych i najskuteczniejszych jednostek rangersów powołanych w kolonialnej Ameryce, Gorham's Rangers, rozpoczęła swoją służbę jako prowincjonalna kompania pomocnicza z Massachusetts. Sformowana latem 1744 roku na początku Wojny Króla Jerzego z polecenia gubernatora Williama Shirley jako część posiłków wysłanych przez niego do Nowej Szkocji na odsiecz oblężonemu garnizonowi Fortu Anne w Annapolis Royal. Przez kolejnych siedem lat jednostka ta okazała się niezwykle efektywną w tłumieniu oporu przeciwnych panowaniu brytyjskiemu Akadyjczyków i Indian Mikmak, jednocześnie rozszerzając i zabezpieczając brytyjską strefę wpływów w regionie. 

  Akadyjski milicjant

      Gorham's Rangers byli ekspertami działań rozpoznawczych, prowadzenia operacji z wody oraz partyzantce w rejonach przygranicznych. Ich sztandarową taktyką był niespodziewany desant na nadbrzeżne osady Akadyjczyków lub Indian Mikmak. Głównym środkiem transportu używanym przez jednostkę były obszerne łodzie wielorybnicze mogące pomieścić od dziesięciu do piętnastu rangerów każda. Oddział, mimo iż nieliczny, był główną brytyjską siłą chroniącą prowincję Nowej Szkocji w latach 1744-1749. Początkowo większość z żołnierzy Gorham's Rangers było Indianami dowodzonymi przez brytyjskich oficerów i podoficerów kolonialnych.

      Na czele jednostki stał ambitny i posiadający rozległe koneksje polityczne John Gorham III (1709-1751). W przeszłości kapitan łodzi wielorybniczej i kupiec z Yarmouth, Massachusetts, małego miasteczka na wybrzeżu Cape Cod. Pomimo iż rodzina Gorham odgrywała w historii wojskowości Nowej Anglii istotną rolę, sam John Gorham nie posiadał żadnego wyszkolenia i doświadczenia w prowadzeniu działań wojennych na pograniczu, oprócz podstawowego przeszkolenia milicyjnego w konwencjonalnej sztuce wojennej. Podobnie zresztą jak i młodsi oficerowie w oddziale, którzy w większości byli jego krewnymi. W początkowym okresie działania oficerowie fachu uczyli się od Indian z których oddział był sformowany. Większość spośród 48 szeregowych było Indianami Wampanoag i Nauset z Cape Cod. Niektórzy z nich służyli w indiańskich kompaniach rangersów dwadzieścia lat wcześniej podczas Wojny Dummera (1722 - 1726), regionalnym konflikcie kolonii Massachusetts i New Hampshire z Indianami Abenaki i innymi członkami Konfederacji Wabenaki w Maine. Wielu z indiańskich żołnierzy było jednocześnie zakontraktowanymi wielorybnikami lub członkami załóg wczesnych jankeskich łodzi wielorybniczych. Niewielki kontyngent sześciu wojowników, w tym również weteranów, Pequawket z Saco River w Maine, także dołączył do jednostki. Wśród nich znajdował się człowiek, którego brytyjscy koloniści nazywali „Kapitan Sam” (był to prawdopodobnie sachem z plemienia Pequawket, który w dokumentach francuskich określany jest jako Jerome Atecuando). Kapitan Sam pełnił funkcję głównego przewodnika jednostki, jej tłumacza i negocjatora. 

 

Abenaki

      Oddział Gorhama służył jako modelowa jednostka dla wielu przyszłych oddziałów rangerskich, ucząc taktyki walki pogranicznej amerykańskie  oddziały prowincjonalne i regularne jednostki brytyjskie. W okresie od 1747 do 1749 kilkukrotnie rangersi Gorhama szkolili siły prowincjonalne wysłane do Nowej Szkocji w podstawach prowadzenia walk partyzanckich. Natomiast od 1749 do 1751 powołanych do życia zostało sześć dodatkowych kompanii rangerskich w celu wzmocnienia obrony Nowej Szkocji. Wszystkie one stworzone zostały na wzór Gorham's Rangers. Dowódca jednego z tych oddziałów, George Scott, w późniejszym czasie pomagał w organizacji i kierowaniu oddziałami lekkiej piechoty brytyjskiej w czasie Wojny Siedmioletniej. Ich taktyka i umundurowanie oparte były na taktyce i wzorcach Gorham's Rangers. W okresie od 1749 do 1751 oddział Gorhama brał udział we wznoszeniu umocnień nowo założonego miasta Halifax. W grudniu 1751, po śmierci kapitana Johna Gorhama (służącego w stopniu podpułkownika w prowincjonalnych oddziałach Massachusetts), jego następcą został jego młodszy brat Joseph (1724-1790) awansowany z porucznika do stopnia kapitana. W roku 1752 pozostałe kompanie rangersów utworzone w Nowej Szkocji zostały rozwiązane. Aktywny pozostał jedynie oddział Gorhama. Podczas Wojny Brytyjczyków z Francuzami i Indianami (French and Indian War - FIW) kompania, dowodzona obecnie przez Josepha Gorhama, odgrywała znaczącą rolę przede wszystkim w walkach toczących się w Nowej Szkocji, jednakże brała też udział w wielu innych istotnych kampaniach tego konfliktu. W latach 1755 – 1760 oddział nie był angażowany gdziekolwiek indziej niż na terenie Nowej Szkocji jako że odgrywał on główną rolę w zwalczaniu partyzanckich oddziałów Indian Mikmak i buntowników akadyjskich. Rangersi aktywnie uczestniczyli również w akcji przymusowych przesiedleń Akadyjczyków w latach 1755-1760. Była to zakrojona na ogromną skalę operacja, nosząca cechy czystki etnicznej, mająca na celu deportację całej katolickiej i francuskojęzycznej populacji Akadyjczyków z kanadyjskich Prowincji Nadmorskich. Opuszczone przez Akadyjczyków ziemie mieli zając brytyjscy protestanci. Oddział wziął również udział w ataku na Fort Beausejour w 1755 roku, w drugim oblężeniu Louisbourga w 1758 oraz odegrał istotną rolę w prowadzeniu działań partyzanckich i uskutecznianiu taktyki spalonej ziemi w rejonie Quebecu podczas jego oblężenia w 1759. W roku 1761 oddział został administracyjnie uznany za część armii brytyjskiej. W kolejnym roku jednostka wzięła udział w ekspedycji do Hawany, podczas której połowa kompani zmarła w wyniku choroby tropikalnej. Tam też sama kompania została rozwiązana a pozostali przy życiu rangersi zostali wcieleni do regularnych regimentów armii brytyjskiej. Przez większość FIW Gorham's Rangers działali w rejonie Halifaxu, często współdziałając z bliźniaczą jednostką stacjonującą w Fort Cumberland na Przylądku Chignecto. Ten bliźniaczy oddział, ukształtowany na wzór Gorham's Rangers, był dowodzony przez Kapitana Benoniego Danksa, i często określany jest mianem „Dank's Rangers”. Obie kompanie stworzyły w 1761 roku jeden korpus rangerski Nowej Szkocji, którego dowódcą został Joseph Gorham. Obie kompanie liczyły podczas wojny pomiędzy 90 a 100 żołnierzy, jednakże kompania Gorhama została wzmocniona na potrzeby oblężenia Quebecu do 125 ludzi. Kompania Danka została powiększona do tej samej wielkości przed ekspedycją do Hawany. 

 rekonstrukcja Dank's Rangers (??)

(znalezione w necie)

      Do połowy lat 1750-tych większość z pierwszych indiańskich członków Gorham's Rangers zginęła w walce, zdezerterowała, została pojmana, zmarła na skutek chorób bądź nie zaciągnęła się ponownie. Indianie z południa Nowej Anglii byli rekrutowani do jednostki aż do 1761 roku i pozostawali podstawowym jej elementem, jednakże podczas trwania FIW większością nowych rekrutów byli Anglo-Amerykanie lub niedawni imigranci ze Szkocji lub Irlandii. Pomimo tego, że Indianie w końcu stali się w kompanii mniejszością, sama jednostka w dalszym ciągu stosowała taktykę, której pionierami w latach 1740-tych byli pierwsi członkowie oddziału z plemion Wampanaog, Nauset i Pequawket. Arkana tej taktyki Gorham's Rangers uczyli innych anglo-amerykańskich i brytyjskich dowódców. Dank's Rangers, podobnie jak Gorham's Rangers, również posiadali w swoich szeregach Indian z Nowej Anglii, jednakże ich liczba nie była w żaden sposób zbliżona do tej z kompani Gorhama. W jednostce Danka najprawdopodobniej służyło ich nie więcej niż pół tuzina. W roku 1763, pomimo kilkukrotnych prób odtworzenia jednostki na potrzeby Powstania Pontiac'a, Gorham'a Rangers zostali rozwiązani.

James E. York 

cdn.

za uprzejmą zgodą autora przetłumaczył 

John Doe