Wiele się o niej mówi, wiele grup rekonstrukcyjnych je nosi
i co ciekawe czasem różnią się te kurtki od siebie znacznie. Więc jak to jest z
tą „kurtką rangerską”?
Wiemy, że w kompaniach Rogersa przed 1758 rokiem nie było
jednolitego umundurowania. Była to mieszanka europejskich i tubylczych ubiorów
w ziemistych kolorach (burych, szarych, brązach, czerniach) i doskonale
maskujących zieleniach. Rogers jako świetny obserwator widział zalety zielonych
odcieni w puszczach. W tym czasie w innych oddziałach rangerskich
charakterystyczna była różnorodność umundurowania, dowództwo próbowało w
obrębie każdej kompanii wprowadzać inne umundurowanie. Dla przykładu Gorham's
Rangers nosili ubiory ciemnoniebieskie lub czarne, Dunn's Rangers
szare, Putnam's Rangers i Gage's 80th Light Infantry brązowe.
Ludzi Rogersa kojarzono z kurtkami zielonymi.
Wspomina o tym kpt. J.Knox w swoich dziennikach. Również
Henry Pringle wspomina jak w marcu 1758 podczas II Bitwy na Rakietach
Śnieżnych rangersi w krytycznej sytuacji zrzucali z siebie kurtki by nie
być łatwym celem na białym śniegu. Notuje wtedy o kurtkach różnych kolorów, w
tym i zielonych. Rogers również pozbył się swej zielonej podczas ucieczki. Po
bitwie Francuzi i Indianie znaleźli wiele różnorodnych kurtek o różnej
kolorystyce. Oczywiście oficerowie i rangersi nosili kurtki czy płaszcze ale
różniły się one długością, krojem, materiałem czy odcieniami. Była to
zbieranina różnego rodzaju praktycznych kurtek i płaszczy począwszy od kurtek
myśliwskich po cywilne, wojskowe i sportowe z tendencją właśnie na kolor
zielony. Ale nie były to kurtki mundurowe. O kurtce mundurowej Rogers Rangers
możemy mówić właściwie od 1758 roku (właśnie po II Bitwie na Rakietach
Śnieżnych). Markietant z Albany zanotował, że w kwietniu Rogers zlecił u
producentów z Albany zamówienie krótkich, zielonych kurtek z grubej wełny, z
zieloną, bawełnianą lub lekkiej wełny podszewką i białymi, metalowymi guzikami.
Kurtek mało znanych jeszcze w tym czasie, w których Rogers zastosował kilka
modyfikacji. Byłoby jednak dużym błędem przypuszczenie o całkowitej
jednorodności ubiorów rangersów w 1758 roku. Letnia inwentaryzacja w Halifax
wykazała posiadanie jeszcze wielu typowych cywilnych ubrań z Nowej Anglii
noszonych również z nowymi kurtkami.
Jak więc wyglądała ta zagadkowa kurtka RR? Niestety nie
zachowały się żadne kurtki z tego okresu, nie ma dokumentacji!!! Istnieją tylko
opisy. Początkowo badacze próbowali opierać się na badaniach m.in. ubioru
postaci z obrazu „The Death of General Wolfe”. Nie było to jednak wiarygodne źródło. Pozostały więc opisy, na
podstawie których historycy próbują zrekonstruować wzór. Przypuszcza się, że
źródłem pochodzenia kurtki mogły być wojskowe kurtki lub bardzo lubiane przez
rangersów krótkie, dwurzędowe sportowe kurtki z Nowej Anglii. Trudno też
określić jakie zmiany wprowadził Rogers. Prawdopodobne jest, że zmienił
zapinanie klap by zachodziły na siebie zapewniając więcej ciepła. Mógł też
wprowadzić kieszenie, których kurtki wojskowe nie posiadały (miały naszyte tylko
klapy) a w kurtkach sportowych były na piersiach. Nie ma jednolitej zgody co do
wyglądu. Udało się jednak wypracować kompromis zaakceptowany przez większość
historyków, artystów i rekonstruktorów (m.inn. Ron i Gerry Embleton, Gary
Zaboly). Ustalono jakie kryteria powinna spełniać taka kurtka i przedstawiono
prawdopodobny szkic/wzór. Zaprezentowano go w jednym z zeszytów Sketchbook
56 vol.I Rogers Rangers z zastrzeżeniem, że jest to tylko hipotetyczny
wygląd kurtki RR.
Jeśli więc zdecydujemy się na uszycie takiej kurtki
powinniśmy wiedzieć kilka podstawowych rzeczy:
- kurtka mundurowa jest z grubej wełny koloru zielonego, obszycia i mankiety z trochę ciemniejszej zieleni niż korpus kurtki, podszewka z lekkiej wełny, bawełny koloru zielonego
- kurtka mundurowa jest krótka, dwurzędowa, z rozciętymi lub prostymi mankietami (pokazane na szkicach dwie odmiany mankietu wydają się być właściwe)
- kurtka może być z kołnierzem lub bez
- kurtka może posiadać kieszenie (mogą też być naszyte tylko klapy)
- guziki z białego metalu/pewter (28,6mm) mogą być płaskie lub wypukłe (odwrócone „R” na guzikach nie jest udokumentowane). Zapinanie na haczyki lub oczka w górnej części kurtki.
Kurtkę w wersji oficerskiej i rangerskiej, opracowaną według
tych wskazówek posiada Jaeger Battalion. Była ona wielokrotnie
modyfikowana w miarę poznawania nowych faktów. Nie jest w niej ustalony
konkretny odcień ale jak wynika z opisów może to być ciemna leśna zieleń. Z
batalionem współpracuje wiele osób znających i badających okres FIW. Wiedza i
wkład jaki wnoszą te osoby w poznawanie codziennego życia XVIII w. pozwala na
wiarygodność tego co przedstawia w/w grupa rekonstrukcyjna, chociaż nie
zawłaszcza sobie ona wyłączności na ostateczne i właściwe poznanie ubioru RR.
Planując w przyszłości zakup lub uszycie takiej kurtki
mundurowej Rogers Rangers powinieneś o tym pamiętać. I jeśli masz jakieś
wątpliwości lepiej sobie odpuść. Niejednolitość i szeroki zakres ubiorów
stosowanych przez rangersów pozwoli Ci wybrać coś dla siebie. Odtwarzając jakąś
postać z okresu FIW pamiętaj o najważniejszym – Przedstawiasz postać
historyczną a nie wymyślasz własnej.
Poniżej
Marc Grieves – Robert Rogers, autorska wizja postaci i kurtki wg
szwedzkiego artysty
oprac. : YP
Źródła:
- Sketchbook 56 vol.I Rogers Rangers – Ted Spring
- A Guide for Proper Clothing and Gear in the 1750 – Jaeger's Battalion Rogers' Rangers
- American colonial ranger. The northern colonies 1724-64 Osprey
- The Battalion Journal - Spring 2016
.jpg)
