Filip, książę Edynburga, ur.10 czerwca 1921 r. w willi Mon Repos na wyspie Korfu, zm. 9 kwietnia 2021 r. w Windsorze) – książę Zjednoczonego Królestwa, brytyjski książę małżonek jako mąż królowej Elżbiety II.
Był on synem Andrzeja, księcia greckiego i duńskiego, wywodzącego się z greckiej linii panującej w Danii dynastii Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg (stanowiącej z kolei boczną gałąź Oldenburgów), i jego żony Alicji, córki Ludwika Aleksandra, księcia von Battenberg, który w 1917 r. zrzekł się niemieckich tytułów, zmienił rodowe nazwisko na Mountbatten, po czym przyjął tytuł 1. markiza Milford Haven. Książę Filip w 1939 r., w wieku 18 lat wstąpił do Royal Navy. Ukończył Akademię Marynarki (Royal Naval College) w Dartmouth jako najlepszy kadet na kursie. W 1939 r. roku król Jerzy VI z małżonką i dwiema córkami przybyli na oficjalną wizytę do Royal Naval College w Dartmouth. Misję zaopiekowania się królewskimi córkami powierzono 18-letniemu, wysokiemu i przystojnemu Filipowi. Wtedy serce 13-letniej Elżbiety zabiło szybkiej i tak zaczęła się miłość do grobowej deski. Od lipca 1939 zaczął korespondować z księżniczką Elżbietą (jego dalszą kuzynką ze strony królowej Wiktorii i najstarszą córką oraz przypuszczalną następczynią tronu po królu Jerzym VI ). Podczas II Wojny Światowej służył na Pacyfiku i Morzu Śródziemnym. W 1940 r. został midszypmanem (najniższy stopień oficerski Royal Navy, odpowiednik podchorążego), a następnie podporucznikiem. 16 lipca 1942 r. awansował na porucznika. 28 lutego 1947 r. zrzekł się narodowości greckiej i został naturalizowany w Wielkiej Brytanii jako Filip Mountbatten, a 19 listopada 1947 r. został kreowany 1. księciem Edynburga, 1. earlem Merioneth oraz 1. baronem Greenwich.
20 listopada 1947 r. w opactwie Wesminsterskim poślubił Elżbietę Aleksandrę Marię, przyszłą królową Elżbietę II.
4 listopada 1951 r. wraz z żoną został przyjęty do Tajnej Rady. Po śmierci Jerzego VI 6 lutego 1952 r., małżonka księcia Filipa, Elżbieta wstąpiła na tron i została ukoronowana 2 czerwca 1953 r. w opactwie Wesminsterskim. Po koronacji małżonki został mianowany admirałem Morskiego Korpusu Kadetów (Sea Cadet Corps), honorowym pułkownikiem (Colonel-in-Chief) Armijnych Sił Kadetów (Army Cadet Force) oraz honorowym pułkownikiem Powietrznego Korpusu Szkoleniowego (Air Training Corps). W 1953 r. uzuskał analogiczne funkcje w siłach zbrojnych Kanady, a ponadto został mianowany admirałem floty, kapitanem generalnym piechoty morskiej (Royal Marines), feldmarszałkiem oraz marszałkiem RAF-u. Te same rangi otrzymał następnie w siłach zbrojnych Nowej Zelandii i Australii.
27 lutego 1957 r. uzyskał tytuł Jego Królewskiej Wysokości Księcia Filipa. Nigdy nie został koronowany i formalnie był „lennym sługą” swojej żony. Pomagał jej w królewskich obowiązkach, brał udział w uroczystościach i ceremoniach. Początkowo trudno mu było pogodzić się z tym, że zawsze będzie grał drugie skrzypce, a żona będzie jego królową. Udało mu się wymusić na Elżbiecie (ku trwodze Churchilla), że ich dzieci będą nosić podwójne nazwisko Mountbatten-Windsor.
10 czerwca 2011 r. na swoje 90. urodziny otrzymał od swojej małżonki tytuł Lorda Wielkiego Admirała Marynarki (Lord High Admiral of the Navy) oraz najwyższe stopnie we wszystkich rodzajach sił zbrojnych Kanady.
Poza pełnieniem obowiązków męża królowej, Filip był patronem ponad 800 organizacji zajmujących się środowiskiem, przemysłem, sportem i edukacją. Udzielał się charytatywnie, włączał się w rozmaite inicjatywy. W 2011 r. 90-letni Filip ogłosił, że ze względu na pogarszający się stan zdrowia ograniczy swoją działalność publiczną. O przejściu księcia na oficjalną emeryturę Pałac Buckingham poinformował w maju 2017 r. W połowie marca 2021 r. trafił do szpitala i przeszedł operację serca.
Filip przeszedł do historii jako najdłużej żyjący małżonek władcy w historii imperium brytyjskiego.
* * *
Dzieci księcia Filipa i Elżbiety II :
1. Karol Filip Artur Jerzy, ur. 14 listopada 1948 r.
2. Anna Elżbieta Alicja Ludwika, ur. 15 sierpnia 1950 r.
3. Andrzej Albert Chrystian Edward, ur. 19 lutego 1960 r.
4. Edward Antoni Ryszard Ludwik, ur. 10 marca 1964 r.
* * *
Odejście Filipa, zwiastujące nieodległą perspektywę zmiany na brytyjskim tronie, kto może w przyszłości zostać sukcesorem brytyjskiej korony :
A. Książę Karol, książę Walii, syn królowej Elżbiety II (ur. 1948)
B. Książę Wilhelm, książę Cambridge, syn księcia Karola (ur. 1982)
C. Książę Jerzy Cambridge, syn księcia Wilhelma (ur. 2013)
D. Księżniczka Szarlotta z Cambridge, córka księcia Wilhelma (ur. 2015)
.jpg)
